Een mooie afsluiter van een fantastische reis. Asante sana, kila mtu!
3 Comments
Tumbatu is het derde grootste eiland van Zanzibar, gelegen ten noord-westen, op nog geen twee kilometer, van hoofdeiland Unguja. Toch wordt het zelden bezocht door toeristen en zelfs de inwoners van Unguja hebben een introductie van de Tumbatu-oudsten nodig om op het eiland toegelaten te worden. De geschiedenis van het eiland is onzeker, wel zijn er ruïnes gevonden die dateren uit de 11e eeuw. Het zou op dít eiland zijn dat de eerste schepen uit Perzië aangemeerd hebben. Dit zouden we allemaal niet weten, als we niet voortdurend deze snoeren mooie getrommelde glaskralen zouden tegenkomen. In elke winkel van Stonetown zijn ze wel te koop, steeds dezelfde kleuren en telkens weer anders.
Het verhaal gaat dat de mensen van Tumbatu deze kralen vinden op de noordelijke stranden van Tumbatu. De kraaltjes spoelen al eeuwenlang aan en zijn door de zeeslag afgesleten. Het lijkt een ongelooflijk verhaal maar de queeste van Hamad om voor ons enkele snoeren rechtstreeks van het eiland te gaan halen, sterkt ons toch in het geloof. Er zijn twee versies : in de ene is er ooit een groot schip met een voorraad kralen vergaan voor de kust van Zanzibar. In de andere versie werden deze kralen vele eeuwen geleden gebruikt als betaalmiddel en is in een tsunami de opslagplaats (de nationale bank van Tumbatu, als het ware) meegesleurd in zee. We vonden het een hele eer om onze Habela in mozaïek te mogen maken op het zeer persoonlijke kunstwerk van Aida. En dan nog op de voorkant. Hilde Catharina en Mieke hebben elk twee paar knieën versleten om onze gemeenschappelijke tekening, onze Habela én 'Z7' voor eeuwig in Zanzibar achter te laten. Pas na 24 u mogen de mozaïekstukjes 'gevoegd' worden. Een foto van het eindresultaat volgt dus nog. Onze eigen Habela's, die we vooraf, thuis, gemaakt hebben, zullen in mijn atelier hangen. Deze vormen door de tekening, door de lijnen één geheel maar zijn elk een uniek kunstwerk doordat ieder van ons een eigen techniek en kleurenpalet gebruikt heeft. Ik wil zeker niet melig doen maar de vorige zin beschrijft eigenlijk ook onze groep Z7-girls, gedurende de voorbije weken : één geheel, één lijn maar ieder uniek, met een eigen palet aan talenten.
Onze Tanzaniaanse Shillingen brandden in onze zakken. De mooie winkeltjes wisten we ondertussen al zijn... spice-shop, Afrikaanse stofjes, den Indiër met zijn antiekwinkeltje (achter dat ene vitrientje blijkt zich de grot van Ali Baba te bevinden). Bij het heerlijk dwalen door de steegjes hebben we toch nog verborgen pareltjes ontdekt. Tot onze verbazing blijken er nog méér creatieve ateliers te bestaan dan we dachten. Het zijn telkens plaatsen waar vrouwen een opleiding kunnen krijgen, mooi-afgewerkte stukken maken en zo hun trots herwinnen. Neem zelf maar eens een kijkje op hun website. De foto's hieronder zijn genomen in het atelier en de winkel van Upendo. Upendo Fahari Zenji Moto Haken blijken sommige meisjes wel ooit geleerd te hebben. Maar de enige die op het eiland z'n brood verdient met haken, is Abdul, die rasta-mutsen, -bikini's en- bandjes haakt. Hij is elke dag op hetzelfde plaatsje te vinden op de markt. Katrien en Abdul konden het onmiddellijk goed vinden met elkaar.
Voor ons project was de aanwezigheid van Rebecca een geschenk uit de hemel. Rebecca is sinds 2012 eigenaar van ons hotel, Panga Chumvi, samen met haar Zanzibarese man. Ze wonen in Stonetown maar Rebecca verdeelt haar tijd tussen Stonetown en Matemwe. Ze hebben twee volwassen zonen, de oudste woont in Londen, de jongste zoekt nog om zich te settelen. Rebecca werkte in Londen als sound director in de filmindustrie, later gaf ze opleidingen aan minderheden, vooral vrouwen, migranten en sociaal minderbedeelden en liefst aan vrouwelijke, minderbedeelde migranten. Dit engagement toont ze nog altijd hier in Zanzibar. Het is een mooie zaak dat ze vooral werknemers uit het dorp aanneemt. De staf komt niet uit de dure hotelscholen van het vaste land zoals in andere toeristenresorts in Matemwe en omstreken. Rebecca probeert haar hotel op een zo duurzaam mogelijke wijze te runnen, het water in keuken en kamers bijvoorbeeld wordt via zonneboilers opgewarmd. Dit vraagt op zich al engagement want deze toestellen hebben veel onderhoud nodig. Met haar professionele kennis, organisatietalent en engagement is ze goud waard voor de organisatie SEA (Sustainable East Africa) waar ze als vrijwilliger werkt. Ze is goed op weg om van Panga Chumvi en het dorp Matemwe, naast Stonetown, een tweede centrum op Zanzibar te maken van kunst en cultuur én van duurzame ontwikkeling. Het is hier dat het Creative Waterfestival plaatsvindt. Het is in Matemwe dat er een overeenkomst is tussen hotels en gemeenschap om de stranden en het dorp elke dag schoon te maken. Bij onze wandeling langs het strand hebben we inderdaad gezien dat het niet overal evident is om het afval van de dorpen en het aangespoelde vuil te verwerken. Wij kunnen ons niet inbeelden dat een regering hiervoor niet instaat. Enkel in de historische toeristische driehoek van Stonetown zorgt de regering dat het proper is. Elders zijn het kleine privé-initiatieven die meestal draaien op vrijwilligers, die het afval soms van deur tot deur ophalen en sorteren. Ook hier steunt het SEA. Als eilandbewoners zijn de mensen hier zeer bewust dat recycling nodig is. Het glas gaat naar Aida, ook Hamad krijgt zijn deel, de plastiekflessen worden door de bevolking vanzelf al hergebruikt. Panga Chumvi ligt op een rustige strook strand, tussen twee gehuchten van het dorp Matemwe. De mensen zijn er heel relax. Het leven speelt zich af op het strand, vissen, vis verkopen, de dhows die vertrekken en toekomen bij hoog water, de kinderen rapen schelpen met levende organismen, vrouwen die zeewier kweken en drogen, elke avond een partijtje voetbal, fietsers, bromfietsers, mensen te voet, een enkele toerist. Heel leuk was ook de ritmisch dansende en musicerende menigte die voorbijtrok... een huwelijksfeest in het dorp dat afgesloten werd met een optocht.
Verder dank je aan Katrien, die de eerste twee weken onze paparazza van dienst was (gespecialiseerd in mensen en vismarkten) en Hilde die ook veel geduld en een wonderbaarlijk goed oog heeft om details uit de natuur te fotograferen. Hilde zorgt trouwens ook altijd voor een verslagje van de uitstappen.
Verder zorgde blogmoedertje Rika goed voor haar bloggertjes. 'Niet tijdens het eten en om 10 uur naar bed'. Bewegende beelden zijn namelijk niet goed net voor het inslapen. Maar het was zo leuk tijdens het bloggen en ten langen leste had de blogmicrobe ook hààr te pakken. Prinses Salme is geboren in het Mtoni Palace (1844) als dochter van de eerste sultan Said en één van zijn 75 concubines, een slavin die hij uit Circassië (Zuid-Rusland) had meegenomen. Salme kreeg onderwijs, net als de andere prinsen en prinsessen. Als een échte prinses had ze enkele slaven tot haar beschikking (nvdr. om aan haar tenen te kittelen) Op haar 22ste werd ze verliefd op een Duitse koopman, Heinrich Ruete. Het was haar buurman en van venster tot venster maakten ze kennis met elkaar (nvdr. pure romantiek) Ze maakten af en toe een uitstapje naar 'den buiten' en toen werd ze onverwacht zwanger (nvdr. zitten we nu te kijken naar 'thuis' of naar 'de familie'?). Ze vestigden zich in Hamburg. (nvdr. 'Zuhause' oder 'die Familie'?) Haar Heinrich stierf 5 jaar later door domweg onder een tram te belanden. Salme leefde tot haar tachtigste. Ze was niet meer welkom in Zanzibar. Bij haar nagelaten bezittingen zat er nog een zakje zand uit Zanzibar. (nvdr. Hilde heeft ook een potje zand mee uit Zanzibar, in de hoop dat haar nabestaanden dit ooit vinden.) Het leven van Salme is in detail bekend omdat ze een boek geschreven heeft over haar leven als Arabische Prinses in Zanzibar. (nvdr. voor de pikante details in dit boek, wendt u tot Hilde) Zoek de zeven gelijkenissen met Poetin.
12 augustus, Stonetown Z7 en RahmaDr. Livingstone voor wie Stonetown een rustplaats was tijdens zijn omzwervingen in Africa, heeft bij de Engelse regering geijverd om de slavenhandel definitief af te schaffen. De bisschop Steere was zijn medestander. Symbolisch liet hij de Angelican Cathedral in Stonetown bouwen op de marktplaats voor slaven. Waar het altaar staat werden de slaven per opbod verkocht. Daar werden ze geslagen, wie weende was geen stuiver waard. Het rode marmer symboliseert het bloed van de slaven. Hier zijn ook slavenkelders nagebouwd. Dit zijn akelig kleine ruimtes waar de slaven opeengepropt werden, met nét genoeg voedsel om niet te sterven, vóór ze verkocht werden. Let op de stelling, die is van mangrovehout en touwen gebouwd. Sinds 1997 staat voor de kerk het monument van de slaven. De kettingen zouden origineel zijn. Bij een bezoek aan een Afrikaanse stad, kan een markt niet ontbreken. In Stonetown is dat de Darajani-market. Vis, vlees, kippen, groenten, kruiden... wat je maar wil. De geur krijg je er gratis bij. https://www.youtube.com/watch?v=AsvZcXUHexQ 15 augustus, vergane glorie langs Mizingani RoadWe werden gedropt aan het mintgroene Old Dispensary, ooit het huis van een rijke Indische koopman. Hij liet het bouwen in 1890 en was het al beu na negen jaar. Hij gaf het huis door om als hospitaal te gebruiken. We wandelden voorbij de Big Tree, een 100-jarige boom die ooit gebruikt werd door binnenvarende schepen als landmark. We stapten ook even binnen in The Old Custom House, weer een pareltje van de Arabische cultuur in Zanzibar. Jammer dat er zo weinig middelen zijn voor restauraties. Op het binnenplein is een kleine artgallery, vooral schilderijen. Een artiest was er aan het werk met een prachtig kleurenpalet. Sedert 1994 is het Palace Museum open voor het publiek. Je kan er de geschiedenis én het dagelijkse leven van de sultans van Zanzibar leren kennen. Het staat nog vol meubilair uit de vorige eeuwen. De eerste sultan, Said, liet het bouwen in 1827. De laatste sultan, Jamshid, is er bij de Zanzibaarse revolutie, in 1964, vertrokken. Onze gids was super, hij overdonderde ons vooral met zijn kennis van de jaartallen en zorgde ervoor dat we enkel data NOOIT zullen vergeten. Vanop het balkon van het Palace Museum kan je in de verte de ruïnes van het oudste paleis van het de sultans van Zanzibar, het Beit-el-Mtoni-Palace, zien. Dat hebben we in het passeren ook even bezocht. De laatste foto is het toilet van de vijfenzeventig (75!) concubines van de eerste sultan Said. Eén van de bekendste nakomelingen van Sultan Said is Prinses Salme, zij is de dochter van een Russische slavin. Wij vinden dat ze inderdaad de trekken van Poetin heeft. Zij is geboren in Mtoni Palace. Morgen meer over de soap met in de hoofdrol Salme.
Gewekt door een rode gloed, de dag begon met een prachtige zonsopgang. We zijn 's avonds gaan lopen, bij een even rode ondergaande zon, in een even schitterend decor. Op deze zondag hadden we zin om een lange wandeling te maken over het strand, richting het zuiden. Doorgaan : twee uren, terug : drie kwartier. We konden het niet laten naar beneden te turen op zoek naar schatten van schelpen. The catch of the day. Bericht aan Koen V. We hebben het schelpengruis vermengd met een wit poeder. Welk? De kwaliteit van je onderzoek van het schelpengruis kan op die manier getest worden.
|
Z7Zeven Vlaamse dames vonden elkaar via de liefde voor Afrika en textielkunst. |