De laatste jaren is ze haar gaan specialiseren in het recycleren van glas. De “glascontainer” van Zanzibar bevindt zich in een hoekje van haar tuin. Met de verkoop van deze originele glazen kleinoden kan ze een kleuterschool en taal- en computeronderwijs financieren en kan ze haar personeel betalen. Er worden ook workshops gegeven. https://youtu.be/zgHBdW7b1ss Hadji (met de grote ogen) geeft de cursus ‘glassnijden’ en Zowadi geeft de cursus ‘klei’ en maakt piepkleine keramieken kraaltjes. Om een beeld te krijgen hoe ‘zot-creatief’ deze dame is, moet je haar domein ‘live’ gaan bezoeken. We proberen al een idee te geven met enkele foto’s. Als je de ‘mister boom boom room’ binnenkomt, wandel je precies een sprookje binnen. ‘Mister boom boom’ zelf is gemaakt van klei, maar gevuld met afval dat niet kan verwerkt worden. Een Nederlandse dame heeft voor sponsorgeld gezorgd voor de ‘House of Marly’, dit bestaat uit 5 grote slaapkamers, een keuken en een gemeenschappelijke ruimte. Hier ontvangt Aida groepen jongeren uit bevoorrechte streken. Het thema is steeds ‘what to do to make a better world’. Het bewustmaken dat water, zeker op dit eiland, een kostbaar goed is, ligt haar nauw aan het hart. We kunnen goed begrijpen dat Aida de jongeren kan begeesteren. Ze spreekt vol passie en vanuit haar hart, telkens met de nodige humor, haar schaterlach is aanstekelijk. We lagen allemaal dubbel toen ze vertelde waarom ze geen yoga in groep volgt: zoek het woord ‘flatulentie’ maar eens op. Wij volgden de workshop ‘glassnijden’ uit lege wijnflessen (we hebben ze niet eerst moeten uitdrinken). Het was moeilijker dan we dachten, enkel Katrien slaagde er snel is, zij was de ‘queen of the bottle cutting’. De stukken glas werden nadien in de houtoven gesmolten. Weer typisch voor ‘recycling Aida’, het hout voor de oven komt van bomen binnen de muren van de compound. Alles groeit er zeer snel. De moules worden gemaakt uit lokale klei. De resultaten halen we volgende vrijdag op. Voor alle zekerheid maken we vanavond nog wat flesjes leeg.
Wat zenuwachtige bedrijvigheid, deze morgen... maar ons hoofddoel van de reis is geslaagd. We brachten vier groepen mensen samen die elk in hún kring creatieve vaardigheden doorgeven. In ons 'basiskamp', het restaurant van ons eigen Panga Chumvi, stond een workshopcarrousel op het programma. An, Joke en Mieke gaven uitleg aan in totaal zeventien cursisten. Eerst is er Hamad van het Cultural Arts Centre (CAC). We hebben al vaak vermeld, maar nog niet over zijn project geblogd. Hij is een schilder die SEA (Sustainable East Africa) en de lokale artiesten van Zanzibar samengebracht heeft. Hij geeft workshops in zijn CAC, vooral van gerecycleerd materiaal en hij leert technieken aan aan jonge mensen, maar leert ze ook commercieel te denken om hun creaties aan de man te brengen. Op dit moment zijn er slechts twee meisjes bij hem in opleiding, Fatma en Ahlam, soms heeft hij tot negen studenten. Het zijn altijd meisjes, Hamads woorden hiervoor: 'Met jongens is het moeilijk werken, ze zijn wispelturig, krijgen het hoog in hun bol en denken al vlug dat ze volleerde artiesten zijn'. Onze versie is dat jongens al vlug geld moeten / willen verdienen met hun kunst; meisjes en vrouwen kunnen hun kunstwerken thuis afwerken en zijn in Afrika traditioneel al vaak bezig met creatieve vaardigheden. We hebben vandaag dan ook gemerkt dat Fatma en Ahlam voorbeeldige en snel lerende meisjes zijn. De studentes van Hamad komen meestal uit het Mkokotoni government college, dit is een vakantieschool waar sowieso al vooruitstrevende ouders hun kinderen naartoe sturen. Zestig procent van wat er verkocht wordt in het Cultural Arts Centre gaat naar de studentes.
Ook Mary van het Barefoot College was van de partij met twee meisjes. Over hen hebben we op 6 augustus al verteld. Verder was er ook 'de groep van Rebecca', zeven (tiens, ook zeven?) echtgenotes van Zanzibarianese mannen, die elke maand samen creatief bezig zijn. Eén van hen is Aida, oprichtster van Creative Solutions, wat we gisteren bezocht hebben en waar we morgen een workshop zullen volgen. Morgen over haar organisatie een uitgebreider verslag. Genoeg tekst voor vandaag. Genoeg gebabbeld voor vandaag. Nu laten we de foto's spreken. Zanzibar is het specerijeneiland bij uitstek. Een spicetour mocht op ons programma niet ontbreken. We bezochten de Maganga Spice Farm, net ten Noorden van Stonetown. In díe streek zijn er een dertigtal van die 'specerijen-boerderijen' omdat de bodem er vruchtbaar is. Elders op het eiland heb je vooral koraalgrond. Alle specerijen zijn ingevoerd, uit India, Madagascar, Réunion, Sri Lanka... maar vormen toch sedert de vroege negentiende eeuw het grootste exportproduct voor het eiland. Dit was onder de Omaanse overheersing= darabieren. Op onze rondleiding hebben we 35 verschillende gewassen en specerijen leren kennen. Hamiz, onze gids, was een knappe kop die we meteen wat West-Vlaams leerden: "mô vint toch". Zijn uitspraak was perfect, beter dan die van Dirk, echtgenoot van An, die gisteren uit België aangekomen is. Dirk bleek echter de HANDigste van de twee. Ali-Baba, de student-gids, die meeliep voorzag ons van kroon en accessoires uit palmbladeren. We say hello to our sympathetic friends-spice-king and his princess from Frankfurt. Het tweede bezoek van de dag (Mangapwani, Creative Solutions) deed onze mond (voor de zoveelste keer deze week) openvallen.
We keren zéker terug deze week om een workshop te volgen bij Aida en om nóg eens te genieten van alle zotte dingen op haar domein. Op de muur van de compound vonden we de boodschappen die ons op het lijf geschreven zijn. Op de grote foto's al een voorsmaakje in welke wereld we onverwacht terecht gekomen zijn. Lap, ik hang eraan. Met mijn grote mond, blufte ik dat ik zou trakteren als het in Zanzibar-heden-opper-droog-seizoen zou regenen. (Ja, Koen V. ik heb het idee van jou gepikt met alle gevolgen van dien) Deze morgen werden we in het Cultural Arts Centre in Stonetown verwacht bij Hamad voor een workshop papieren kralen maken. Alles in orde tot hij bedacht dat hij nog onvoldoende breekmessen had. Op naar de winkel, waar ik ook nog papier zou vinden. Ah, we gaan gemotoriseerd.... Met weinig materiaal kan je dus ook ontzettend mooie kralen maken. Rebecca van het hotel, kwam ook even langs, sympathiek! Hier is ze zeer geconcentreerd bezig met rrrrrollen. 7/7, 24/24, zelfs 's middags, zelfs Catharina..... Stonetown : shopping en sightseeing... geleid door local Hamad Voilà, we zin derDEURe met de blog vô vandage
Vandaag was als rustdag ingepland. Maar Hilde en Katrien wilden toch de wijde wereld intrekken en zijn het Noorden gaan verkennen. Daar worden de traditionele dhows gebouwd. Dat zijn de typische vissersboten van Zanzibar. Ook het schildpaddenproject was een bezoekje waard. Zweedse Anita, niet te verwarren met de Zweedse Agneta, die we ontmoet hebben in het vliegtuig heeft daar een B&B en verwelkomde H&K met een koffietje. Ziehier het fotoverslag van hun exploten. Ik moest nog iets schrijven over Katrien en de koe maar ik weet niet meer wat. Joke, dan... zou voor een uurtje gaan wandelen over het strand.... Van deze morgen vroeg vertrokken, bleef ze weg tot vlak voor zonsondergang.... en als Afrikaanse keerde ze terug. De mama's thuis ongerust... Maar ze beleefde de dag van haar leven... tja, mama's moeten leren loslaten. De thuisblijvers hebben ook niet stilgezeten. Vooral mama Rika weet niet van ophouden. Licht of geen licht ... breien, beading, haken, leren breien aan ons kakkernestje, tot een half uur lang de naald in de draad proberen te steken... kortom vanaf nu is Rika=Duracellbatterijtje. Gelieve te klikken op het fruitsapje (waterlemon, lime, banana, elke dag weer anders, mmmm) Slaapwel!
Vandaag waren we allemaal in onze nopjes. In het Barefoot College hadden we onze eerste workshop waarbij we ook dames uit de streek hebben uitgenodigd. Deelnemers aan de workshop waren wij, Z7, Mary, verantwoordelijke in het Barefoot College, Rachel, vrijwilligster uit Barcelona, meisjes en vrouwen, studentes van het College. Ook Hamad van het Cultural Arts Center van Stonetown was erbij om zich de techniek van het cabochon-beading eigen te maken. Over zijn mooi project zullen we later eens bloggen. Het was voor iedereen pure fun. Eerst maakten we de cabochon (dat is de medaillon in het centrum van het werkstuk) uit stof. Het is leuk een foto getransfereerd op stof te nemen maar vooral de restjes Afrikaanse stof gaven vrolijke kleuren. Nu kwam An aan de beurt. Zij leerde ons hoe we de cabochon konden omkapselen met kleine kraaltjes. Een techniek die heel wat concentratie vraagt. Zij kreeg ons allemaal stil, wat een hele prestatie is aan een tafel met vijftien vrouwen en één man. De foto's spreken voor zich. We hebben een hele dag gewerkt en plezier gemaakt. Het resultaat was dan ook fantastisch. Geniet ondertussen ook van enkele details van het wonderbaarlijke werk van onze An (Justens). De terugweg was een avontuur op zich. Kernwoorden zijn dala dala, wachten, markt, wachten, afdingen, discussiëren, politie, wachten, Katrien, home sweet home, Indische oceaan. Joepie, voor het eerst zijn we klaar met bloggen vóór het avondeten.
Vandaag snorkelen rond het Mnemba-eiland, te zien vanuit ons hotel, het beste duikplaatsje van Zanzibar. Vandaag bleek het ook the place to be om tussen de dolfijnen te zwemmen ;-) De impressies van onze drie 'groentjes' in het duiken. C: De onderwaterwereld is fantastisch maar de overgang is benauwend. De grote sprong voorwaarts vanaf de boord in het water is ENG en het water klotst in mijn zwembril, gelukkig houden mijn flippers mij boven. R: HELP, de wekker loopt af: kwart voor zeven: de dag van 'zij die zullen sterven'. Woelige zee, wiebelende boot, beklemmend pak... Dan maar in bikini het water in. Misselijkheid op slag weg, koud was het niet, prachtig heel zeker : zwemmen in een wonderlijk aquarium. Tweede bootstop : door sterke stroming niet aan genieten toegekomen, me enkel vastgeklampt aan de zwemband/duikgids (nvdr. een knappe, jonge, goedgebouwde, sportieve Zanzibarees, en toch niet aan genieten toegekomen?) en overleefd. Zelfs in het water bleek ik zeeziek. J: Het zicht boven water... om stil van te worden. Een fijn strookje blauw, zoals ik het nooit zag voordien, boven zoveel andere tinten van blauw, die zelfs naar lentegroen neigden. Prachtig gewoon. Nu de ervaring van het snorkelen... de sprong was eng maar het snorkelen zelf was bijzonder leuk. Een mooie wonderbaarlijke wereld. Dank aan Mieke, Hilde en Katrien voor de hulp. Een dag om niet vlug te vergeten. KrosjeernWorkshop Amigurimi-beestjes haken van Katrien. Een rustige en o zo leuke afsluiter van de dag.
Een contact dat interessant is voor ons project. Eerste afspraak hadden we in het Barefoot College, een centrum dat deel uitmaakt van een wereldwijde organisatie die vrouwen opleidt om zonnepanelen te maken. Het college is gelegen in Kinyasini, een kwartiertje rijden van Matemwe. Sponsors zijn de Indische en Tanzaniaanse regering en de VN Women. De vestiging in Zanzibar is de enige in Oost-Afrika en bestaat al 40 jaar. Het systeem zit prima in elkaar: in Zanzibar bijvoorbeeld kiest een dorp 2 vrouwen die al verankerd zijn in de gemeenschap, wat oudere dames, zelfs oma’s, om voor 6 maanden de opleiding “zonnepanelen maken” te volgen in India. Deze ‘mama’s’ zijn niet zo snel geneigd om met hun kennis weg te trekken uit de plaatselijke gemeenschappen. Na hun terugkeer gebruiken ze hun kennis om zelf zonnepaneeltjes te maken of te assisteren in het college als master-trainer. Er wordt gedacht aan uitbreiden om hier in Zanzibar zelf de basisopleiding te kunnen geven. De geproduceerde zonnepaneeltjes hebben een capaciteit die volstaat voor verlichting en het opladen van GSM. De gezinnen van het dorp kunnen een zonnepaneel huren voor drie euro per maand. De opbrengst daarvan wordt in een dorpskas gespaard en kan gebruikt worden voor het uitwerken van diverse handicrafts of gemeenschappelijke noden, zoals een nieuwe waterkraan. Naast het zonnepaneelproject worden aan lokale jonge meisjes ook naailessen gegeven. Later zullen we hier meer over vertellen. Er is ook een imkerij opgestart die nu al aardig wat honing opbrengt voor verkoop. Bezoek aan Jozani-nationaal park. De foto's spreken voor zich. In Pete, dichtbij de ingang van het Jozani Nationaal Park, is er een werkplaats van Moto. Hier worden de mooie kikois geweven, manden uit palmbladeren geplooid en batiks gemaakt die verkocht worden in de winkel in Stonetown.
Een werknemer toonde hoe het katoen gekleurd (chemische kleurstof) werd en we zagen het gigantische manuele weefgetouw in werking. Een kikoi is een Oost-Afrikaans, geweven omslagdoek. De palmbladeren worden op natuurlijke wijze gekleurd. Men gebruikt hiervoor het pigment van de pitjes van de vruchten van de anato-boom (lipsticktree, achiote). Er staat zo een struik in elke tuin van Zanzibar, het is een natuurlijk cosmeticaproduct, lippenstift, blush... wat je maar wil. De Masai krijgers gebruiken het om hun lichaam en haar rood te verven. Maar het wordt ook in de keuken gebruikt, bijvoorbeeld om het Tandoori-chicken de typische kleur te geven. Het is géén smaakstof, enkel een kleurstof. De kleur hangt af van de rijpheid van de vruchten. Op deze manier krijgt men alle tinten rood, oranje, geel, paars... We mochten ook eens een armbandje plooien. Zo was onze eerste Afrikaanse workshop een feit. Vandaag zijn we gestart met de workshops. Na een deugddoende meditatie op het strand heeft Catharina ons ingewijd in het intuïtief schilderen. En dit met gesloten ogen. Zelfs een voorbijgaande Masai had interesse in de workshop, maar vooral in ons Katrien. Na een verkwikkende middagpauze in en langs het prachtige blauwe water, stond de workshop van An op het programma, de beaded beads. Na veel geduld en concentratie konden we genieten van een leuk resultaat en … … een prachtige zonsondergang.
|
Z7Zeven Vlaamse dames vonden elkaar via de liefde voor Afrika en textielkunst. |